فصل چهارم سال دوم دبیرستان : تغذیه و گوارش

نکاتی در مورد وال ها :

1 – بزرگترین جانوران روی کره زمین وال ها هستند

• توجه : بزرگترین جانوران روی کره زمین وال ها هستند در حالی که بزرگترین جاندار روی کره زمین درخت سکویا میباشد که 100 متر طول و 7 متر قطر دارد . (به تفاوت جاندار و جانور دقت کنید)

2 – اندازه متوسطی دارند ، طولشان 16 متر و وزنشان 72 تن میباشد پس برای تامین انرژی این وزن نیاز به غذای فراوانی دارند .

3- غذای والها ، ماهی های کوچک و خرچنگ های ریز ساکن دریا هستند .

• ترکیب : پس رابطه ی بین والها و ماهی های کوچک و خرچنگهای ریز رابطه ی صیادی است . همچنین پایان پاراگراف کتاب درسی میخونید که " غذای بزرگترین جانور روی کره زمین از جانوران ریز تامین میشود " که این جمله از همان نکته 3 قابل برداشت است .

4 – والها دندان ندارند . به جای دندان دو آرواره دارند : آرواره بالایی و پایینی . در دوطرف آرواره بالایی چند ردیف اندام های شانه مانندی وجود دارند که صید ها به آن گیر میکنند .

• توجه : از دو آرواره والها فقط آرواره بالایی اندام های شانه مانند دارد و آرواره پایینی فاقد این اندام ها میباشد . نقش اندام های شانه مانند فیلتر کردن آب و به دام انداختن ذرات غذایی آب است .

5 – وال زمانی که دهان و گلوی خود را باز میکند آب به همراه جانوران شناور در آن وارد دهان وال میشوند و زمانی که دهان و گلوی خود را میبندد فقط آب از دهانش خارج میشود . اما موجودات همراه آب لای اندام های شانه مانند گیر کرده اند و وال این جانوران را میبلعد و وارد معده ی خود میکند .

• ترکیب : گوارش مکانیکی (در ادامه توضیح میدم) وال در دهان و گوارش شیمیایی آن در معده صورت میگیرد و سپس غذا وارد روده میشود . مولکولهای کوچکی که طی واکنش شیمیایی در معده از تجزیه پلیمرها به وجود آمده اند در روده جذب خون میشوند و مابقی مواد غذایی گوارش نیافته از مخرج وال دفع میشود .

6 – غذای روزانه وال 2 تن میباشد . وال در روز 4 بار تغذیه میکند و در هر وعده معده آن گنجایش 5/0 تن غذا را دارد .

نکات ترکیبی پیرامون وال :

وال جزء مهره داران میباشد پس هم دفاع اختصاصی و هم دفاع غیر اختصاصی دارد .

وال از شاخه پستانداران است که تنفس ششی دارد ( با شش نفس میکشد) ، دستگاه گردش خون بسته دارد ، قلب 4 حفره ای دارد (2 بطن و 2 دهلیز) و ماده دفعی نیتروژن دار آن اوره میباشد .

وال از پستانداران جفت دار است پس لقاح داخلی داشته و بچه زا میباشد . هم چنین وال دیافراگم دارد که قفسه سینه آن را از پایین محدود میکند .

از نظر چین خوردگی قشر مخ انسانها و سپس پریمات ها(لمور – میمون و آدمیان) و بعد والها بیشترین چین خوردگی را دارند . والها با ایجاد صدا باهم ارتباط برقرار میکنند . بیشتر قشر مخ والها احتمالا مربوط به پردازش این صداها میباشد .

والها هم اندام همولوگ دارند و هم اندام وستیجیال به طوریکه :

اندام های جلویی والها به باله تبدیل شده اند که از نظر ساختاری شباهت زیادی به اندام های جلویی سایر مهره داران مانند دست انسانها ، بال پرندگان و خفاش ها و ... دارند . بنابراین باله های جلویی وال همولوگ اندام های جلویی مهره داران محسوب میشود .

اندام های عقبی (پاها) والها به تدریج تحلیل رفته و از بین رفته اند پس بنابراین اندام های عقبیشان را میتوان اندام وستیجیال درنظر گرفت .

والها گوشتخوارند . (به کمک دوستان اصلاح شد قبلا به اشتباه نوشته بودم همه چیز خوار )

چهار مرحله اصلی تغذیه و گوارش در جانوران :

1 – بلع : فرو بردن غذا از دهان تا معده

2 – گوارش که بر دو نوع است : گوارش مکانیکی : خرد کردن ذرات غذا به تکه های کوچک

گوارش شیمیایی : تجزیه پلیمرها به مونومر ها

چون پلیمرها مولکولهای درشتی هستند بنابراین از غشای سلول نمیتوانند عبور کنند ازطرفی سلولها برای تشکیل پلیمر نیازمند مونومر میباشند پس پلیمرها به مونومرشان تجزیه میشوند .

3 – جذب : ورود مولکولهای کوچک به سلولهای پوشاننده سطح روده و سپس ورودشان به خون

4 – دفع : یعنی خروج مواد گوارش نیافته و ترشحات لوله گوارش از بدن

جمله ی کاملا ترکیبی کتاب درسی :

جمله کتاب : " کرم کدو نواری شکل است و به صورت انگل در روده ی انسان زندگی میکند ، دهان و لوله گوارشی ندارد و از پوست بدن خود مواد گوارش یافته را که درون روده وجود دارد جذب میکند . "

خب دقت کنید که زیر هر کدام از کلمات جمله بالا که خط کشیدم یک نکته ترکیبی دارد که به بررسی هریک می پردازیم .

ترکیب اول : کرم کدو جزء کرم های پهن میباشد و شکلش نواری شکل میباشد . (این موضوع هم به کمک عزیزان اصلاح شد قبلا به اشتباه کرم کدو رو جزء کرم های نواری درنظر گرفته بودم که درستش کرم پهنه )

ترکیب دوم : کرم کدو یک انگل ساده هست که با روده ی انسان رابطه ی انگلی دارد . به طوریکه کرم کدو صیاد و روده انسان (خود انسان) صید است . کرم کدو انگل داخلی تخصص یافته است .

ترکیب سوم : در روده انسان علاوه بر اینکه ممکن است کرم کدو به صورت انگلی زندگی کند ، اشیریشیا کلای و برخی باکتریهای دیگر نیز به صورت همزیست زندگی میکنند . که این باکتریها برخی از مواد مانند سلولز را تجزیه کرده و از گلوکز حاصل استفاده میکنند و مقدار کمی ویتامین B و K تولید میکنند .

ترکیب چهارم : ترکیب مهمی است دقت کنید : چون کرم کدو دهان ندارد پس ، از مرحله اصلی تغذیه و گوارش مراحل بلع و گوارش را ندارد و چون لوله گوارشی ندارد پس مرحله دفع را نیز نخواهد داشت بنابراین کرم کدو از 4 مرحله تغذیه و گوارش تنها مرحله جذب را داراست .

ترکیب پنجم : کرم کدو از طریق پوست بدن خود تنفس میکند بنابراین پوست کرم کدو دو نقش مهم را داراست : 1) تنفس – 2) جذب مواد غذایی از روده انسان

ترکیب مهم دیگر : آنزیم های گوارشی روده و معده بر کرم کدو بی تاثیرند . در واقع سلوهای بدن کرم کدو در برابر این آنزیم ها از خود مقاومت نشان میدهند بنابراین نوعی تکامل همراه در اینجا دیده میشود

چند نکته ی مفید از پیدایش و گسترش زندگی

در الگوی سوپ بنیادین، تأمین کننده ی انرژی لازم برای تشکیل مولکول های آلی ساده از مولکول های غیرآلی، رعد و برق (و شاید نور خورشید "نیز" ) بود و تأمین کننده ی انرژی لازم برای تشکیل مولکول های آلی پیچیده از مولکول های آلی ساده، گرمای حاصل از انفجارهای آتشفشانی و نور خورشید بوده است.

در الگوی حباب، تأمین کننده ی انرژی لازم برای تشکیل مولکول های آلی ساده از مولکول های غیرآلی، گرمای حاصل از انفجارهای آتشفشانی بود و تأمین کننده ی انرژی لازم برای تشکیل مولکول های آلی پیچیده از مولکول های آلی ساده،رعدوبرق و نور خورشید بوده است.

در هردو الگو، نور خورشید (اولتراوایلت) در ایجاد مولکول های آلی پیچیده، قطعاً نقش دارد. امّا در مورد نقش داشتن در ایجاد مولکول های آلی ساده در الگوی سوپ بنیادین، احتمال وجود دارد، نه یقین و در الگوی حباب قطعاً در ایجاد مولکول های آلی ساده فاقد نقش است.

در الگوی حباب، گرمای حاصل از انفجارهای آتشفشانی، قطعاً در تشکیل مولکول های آلی ساده نقش دارد و در ایجاد مولکول های آلی پیچیده نقش ندارد.

در الگوی سوپ بنیادین، رعد و برق، قطعاً در تشکیل مولکول های آلی ساده نقش دارد و در ایجاد مولکول های آلی پیچیده نقش ندارد.

یه چند نکته از پروتئین سازی

از مجموع 20 آمینو اسید، 2 آمینو اسید متیونین و تریپتوفان فقط یک رمز دارند. بقیّـه چند رمزی هستند، پس جهش جانشینی غیر مؤثر دارند.

در آمینو اسید هایی که بیش از یک نوع رمز دارند، معمولاً حرف اوّل و دوم رمز ثابت و حرف سوم متغیّر است.(این دو نکته کاملاً کنکوری نیستن!)

در سؤالاتی که تعداد رمز (کدون) دارای یک حرف خاص، مثلاً U پرسیده می شود، باید ما تعداد کدون های فاقد همان حرف خاص را بیابیم و از تعداد کل انواع رمز (معمولاً عدد 64) کم کنیم.

در سؤالاتی که تعداد انواع رمز دارای حدّاقل یک پورین (یا پیریمیدین) پرسیده می شود، تعداد انواع رمز فاقد پورین (یا پیریمیدین) را می یابیم و از تعداد کلّ انواع رمز (معمولاً عدد 64) کم می کنیم.

تعداد رمز بدون حرف تکراری با استفاده از مفهوم جایگشت بدست می آید. بدیهی است که تعداد رمز دارای حدّقل یک حرف تکراری با کم کردن عدد مذکور از تعداد کل انواع رمز (معمولاً عدد 64) بدست می آید.

در ساختار tRNA ، مولکول، در قسمت های موسوم به حلقه تک رشته ای و در قسمت های دیگر دورشته ای است.

بازوی (حلقه ی) سمت راست و سمت چپ tRNA ، برای نگهداری آن روی ریبوزوم لازم است.

تفاوت انواع tRNA ، فقط در نوع آنتی کدون آنهاست.

ساختار سه بعدی tRNA ، که به شکل حرف L است، شکل فعّال مولکول را نشان می دهد.

بازوی کوتاه L ، بازوی آمینواسید و بازوی بلند آن، بازوی آنتی کدون نامیده می شود.

ریبوزوم در بخش های زیر وجود دارد:

در مایع سیتوپلاسمی یا همان سیتوسُل (بصورت شناور)

چسبیده بر روی شبکه ی آندوپلاسمی زبر

چسبیده بر روی غشای خارجی هسته

درون میتوکندری و کلروپلاست

ریبوزوم درون هستک ساخته می شود.

ریبوزوم از طریق زیرواحد بزرگ خود به شبکه ی آندوپلاسمی زبر متّصل هستند.

ریبوزوم در هسته غیرفعّال است و در سیتوپلاسم ممکن است فعّال یا غیرفعّال باشد. حالت فعّال هنگام ترجمه تشکیل می یابد. در بقیّــه ی اوقات ریبوزوم بصورت غیرفعّال است. یعنی جزء بزرگ و کوچک آن به هم وصل نیست

لنفوسيت :‌

سلول خوني / گلبول سفيد (تعداد دربدن 7000 تا / دفاع از بدن /داراي هسته و اندامك /دو نوع :‌ گرانولوسيت و آگرانولوسيت /

گرانولوسيت : داراي گرانول ( سيتوپلاسم دانه دار همون ريبوزوم خودمون! ) / در دفاع غير اختصاصي / هسته چند قسمتي / سه جورن: نوتروفيل ، ائوزينوفيل ، بازوفيل (اين در خون هست و چي دربافت؟ آفرين!! ماستوسيت كه هر دو هيستامين ترشح ميكنن) /

آگرانولوسيت: بدون گرانول / در دفاع اختصاصي (لنفوسيت) و غير اختصاصي ( مونوسيت) / سيتوپلاسم ساده و يك رنگ! (بي دانه) / هسته يك قسمتي / دو نوع : لنفوسيت ( همين موضوع بحثمون ببين ميخواستيم لنفوسيت بگيم رفتيم از چيا سر در آورديم!) و مونوسيت (همون كه با دياپدز از رگ ميره بافت و ميشه ماكروفاژ كه بيش از يكسال هم عمر داره / )

از اين جا به بعد مربوطه به لنفوسيت:

مثل همه سلولاي خوني در سلول هاي بنيادي مغز قرمز بافت اسفنجي استخوان ها ( همه پهن ها و بعضي درازا ، همونايي كه به تنه ي بدن وصل اند يعتي بالاي استخوان ران و بازو ) ساخته ميشود/ نسبت هسته به خود سلول در اينا بيشتر از بقيه ي گلبولاي سفيده يعني سيتوپلاسم كم دارن / فاگوسيتوز ندارن / دياپدز دارن (درسته خيليا ميگن ندارن ولي بدون دارن) / تواناييه ميتوز دارد / ابتدا نابالغ است و بايد تكامل يابد/ دونوع است : B و T / لنفوسيت B در بن مغز استخوان و لنفوسيت T در غده تيموس (درون ريز) تكامل ميابد /

لنفوسيت B در ايمني هومورال است - بعد از برخورد با آنتي ژن رشد ميكند (بزرگ شدن) تقسيم ميشود(ميتوز) و تغيير ميكند (تمايز) به Bخاطره و پلاسموسيت كه پادتن (پروتئين دفاعي ) ترشح ميكند /

پادتن: محلول در خون - در ريبوزوم شبكه آندوپلاسمي زبر ساخته ميشن - ميرن به شيكه آندوپلاسمي - از طريق اندامك وزيكول به دستگاه گلژي ميرن و ازاونجا يا توسط پلاسموسيت ترشح ميشن به خارج از سلول يا نه ميرن و روي سطح غشاي لنفوسيت B به عنوان گيرنده ايفاي نقش ميكنن - يا ميرن به آنتي ژن ( اغلب پروتئين يا فسفوليپيد) ميچسن و مانع چسبيدن اون به سلول بدن ميشن يا با چسبيدن به آنتي ژن سبب تسهيل فاگوسيتوز توط ماكروفاژ ميشن /

لنفوسيت T : برخورد با آنتي ژن / ميتوز / T كشنده و T خاطره /

T كشنده : به سلول آلوده به ويروس يا سلول سرطاني حمله ميكند ( ببين در هر دو به سلول خود بدن حمله ميكنه ) - پرفورين ( نوعي پروتئين دفاعي ) ترشح ميكنن - پرفورين ميره روي غشاي سلول منفذ ايجاد ميكنه آب وارد سلول ميشه و ميتركه .

اميدوارم مورد استفادتون قرار گرفته باشه

رابطه های غالب و مغلوبی به دردبخور برای کنکورررررررر

رنگ قهوه ای چشم بر آبی غالب است.

وجود گودی روی چانه بر عدم وجود آن غالب است.

وجود مو روی انگشتان بر عدم وجود آن غالب است.

آزاد بودن نرمه ی گوش بر پیوسته بودن آن غالب است.

توانایی لوله کردن زبان بر عدم توانایی آن غالب است.

رابطه ی بین فر بودن و صاف بودن موی سر، غالبیّت ناقص است.

گروه خونی A و B هم توانند و هردو بر O غالبند.

در گل میمونی، رابطه ی بین قرمزی گل و سفیدی آن غالبیّت ناقص است.

در اسب، رنگ موی قرمز و سفید هم توانند.

در موش، رنگ سیاه بر قهوه ای غالب است.

در نخود فرنگی، بلندی بر کوتاهی؛ گل جانبی بر انتهایی، غلاف صاف بر چروکیده، غلاف سبز بر زرد،دانه ی صاف بر چروکیده، دانه ی زرد بر سبز و گلبرگ ارغوانی بر سفید غالب است

به شخصه لذت بردم از اين مطالب شما دوست عزيز

سلام. اقا فرزاد. اين شماره منه 09147446440 خواستي تماس بگير

آقای اصغری تحصیلات شما چیه؟

تو پيام هاي خصوصي گفتم

مطالب خوبی بود متشکرم